Assurantietussenpersoon aansprakelijk bij overname verzekeringsportefeuille en onderverzekering

Een assurantietussenpersoon heeft in 1999 een verzekeringsportefeuille van een boomkwekerij overgenomen van een andere tussenpersoon. Tot 2010 heeft eigenlijk geen contact plaatsgevonden tussen de assurantietussenpersoon en de boomkwekerij, behalve dat de premies werden geïncasseerd. Tot 2010, toen heeft de boomkwekerij een loods gekocht. De assurantietussenpersoon werd hiervan op de hoogte gebracht. Daarnaast werd de assurantietussenpersoon gevraagd de verzekeringen voor deze loods te regelen.

In mei 2018 breekt brand uit in de loods. De totale schade wordt getaxeerd op meer dan 2 ton. Vastgesteld wordt echter dat sprake is van onderverzekering[1], de boomkwekerij krijgt daarom maar € 67.170 vergoed. Daarnaast bleek dat de milieuschade[2] en bedrijfsschade[3] niet verzekerd waren.

De boomkwekerij stelt de assurantietussenpersoon aansprakelijk. De assurantietussenpersoon heeft in de visie van de boomkwekerij bij het uitvoeren van de opdracht niet de zorg van een goed opdrachtnemer in acht genomen, en dus zijn zorgplicht geschonden. De Rechtbank Den Haag dient te beoordelen of dit inderdaad het geval is.

Het oordeel van de rechtbank

De rechtbank oordeelt dat tot de taak van de assurantiepersoon in beginsel ook behoort dat de herbouwwaarde van een verzekerd pand juist wordt vastgesteld. Verder moet de assurantietussenpersoon periodiek de verzekerde herbouwwaarde toetsen aan de werkelijke herbouwwaarde. Tot de taak van de assurantietussenpersoon behoort echter niet dat hij ervoor moet zorgen dat in de verzekeringsportefeuille geen verzekeringen voorkomen waarbij sprake is van een onderverzekering. Wel mag van de assurantietussenpersoon worden verwacht dat hij de verzekeringnemer voldoende vaak en voldoende indringend waarschuwt voor de gevolgen van mogelijke onderverzekering, dat hij de verzekeringnemer voldoende deskundig en voldoende actief behulpzaam is bij het toetsen of sprake is van onderverzekering en dat hij voor de verzekeringnemer die te kennen geeft dat te wensen, zorg draagt voor bijverzekering. Hoe frequent en indringend die waarschuwingen moeten zijn en welke hulp bij de bedoelde toets voldoende is, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval.

Onderverzekering

Een nieuwe assurantietussenpersoon moet naar het oordeel van de rechtbank bij de overdracht van de verzekeringsportefeuille onderzoeken of mogelijk sprake is van onderverzekering in de overgenomen portefeuille. Ook moet de assurantietussenpersoon zich zelfstandig een beeld vormen van de overgenomen portefeuille en onderzoeken of deze eventueel moet worden gewijzigd.

De assurantietussenpersoon slaagt er niet in aan te tonen dat hij na de overdracht van de verzekeringsportefeuille in 1999 heeft onderzocht of er sprake was van onderverzekering en dat hij de boomkwekerij heeft geadviseerd over of gewaarschuwd tegen het risico van onderverzekering.

Ontbrekende verzekeringen

De boomkwekerij verwijt de assurantiepersoon ook dat deze geen bedrijfsverzekering en milieuschadeverzekering voor de boomkwekerij heeft afgesloten. De rechtbank oordeelt in dit kader dat de zorgplicht van de assurantietussenpersoon in beginsel alleen ziet op de verzekeringen die tot zijn portefeuille behoren. Toch houdt de zorgplicht daar niet op. Zeker wanneer er – zoals bij de boomkwekerij – relevante verzekeringen ontbreken, kan van een assurantietussenpersoon worden verlangd dat hij zijn klant daarover bevraagt en/of hem actief waarschuwt voor de risico's die hij daardoor loopt. De assurantietussenpersoon stelt dat hij ervan uitging dat de boomkwekerij ook werd bijgestaan door een andere tussenpersoon en dat zij via die andere tussenpersoon ook verzekeringen had lopen. De assurantietussenpersoon heeft deze aanname echter nooit getoetst. De gevolgen van deze aanname komen daarom voor rekening en risico van de assurantietussenpersoon. Ook met betrekking tot deze onverzekerde schade heeft de assurantietussenpersoon niet aan haar zorgplicht voldaan.

Eigen schuld

De assurantietussenpersoon tracht onder aansprakelijkheid uit te komen door te stellen dat ook de boomkwekerij heeft bijgedragen aan de schade. De assurantietussenpersoon heeft hiermee deels succes. De boomkwekerij ontving namelijk regelmatig polisbladen met daarop de verzekerde sommen. Op dit polisblad stond een te lage verzekerde som vermeld voor de loods. Van de boomkwekerij wordt als ondernemer een bepaalde mate van professionaliteit verwacht. De boomkwekerij had zich naar het oordeel van de rechtbank moeten realiseren dat de verzekerde som onvoldoende was, zodat ook van de boomkwekerij verwacht mocht worden dat zij stappen zou ondernemen. Dit heeft zij nagelaten. Daarnaast ging de boomkwekerij niet in op verzoeken van de assurantietussenpersoon om te bespreken of het samenstellen van een verzekeringspakket voor haar gunstig zou zijn. Ook dat kan de boomkwekerij naar het oordeel van de rechtbank worden aangerekend.

Nu de assurantietussenpersoon en de boomkwekerij beide een verwijt gemaakt kan worden van het ontstaan van de schade, moet bekeken worden in welke verhouding de aan hen toe te rekenen omstandigheden aan de schade hebben bijgedragen. Ten aanzien van de onderverzekering oordeelt de rechtbank dat de schade als gevolg van de onderverzekering voor 2/3e voor rekening van de assurantietussenpersoon moet komen omdat de beroepsfout van de assurantietussenpersoon groter is dan de fout van de boomkwekerij. Ten aanzien van het feit dat verschillende risico's niet verzekerd waren, oordeelt de rechter dat de fout van de assurantietussenpersoon net zo zwaar weegt als de fout van de boomkwekerij zodat 50% van de schade voor rekening komt van de assurantietussenpersoon.

[1] Dit betekent dat het verzekerd bedrag lager is dan de waarde van de bezittingen (in dit geval de loods). Het resultaat is dat er minder schadevergoeding wordt uitgekeerd dan de werkelijk geleden schade.

[2] Deze verzekering vergoedt de door een verzekerde veroorzaakte verontreiniging, bijvoorbeeld omdat een brand bodemverontreiniging heeft veroorzaakt. Deze schade is niet gedekt onder een brandverzekering.

[3] Een bedrijfsschadeverzekering verzekert tegen omzetverlies, wanneer de bedrijfsvoering van een onderneming stil komt te liggen.