Afspraak ontbreekt in huwelijkse voorwaarden; notaris aansprakelijk

Als u met elkaar wilt trouwen en geen gemeenschap van goederen wilt, moet u huwelijkse voorwaarden laten opmaken. Die voorwaarden worden vastgelegd in een notariële akte, die de notaris daarna in het huwelijksgoederenregister moet inschrijven. Als u vervolgens iets wilt wijzigen in die afspraken, moet dat opnieuw via een notariële akte; de wet bepaalt immers dat alle andere wijzigingen ook via de notaris moeten. Laat u de wijzigingen niet in een nieuwe notariële akte vastleggen, dan zijn deze wijzigingen nietig. Voorzichtigheid is dus geboden.

In een zaak die aan het gerechtshof Amsterdam werd voorgelegd, ging precies dit niet helemaal goed. In de huwelijkse voorwaarden was vastgelegd dat een woning, waarvan de man al vóór het huwelijk eigenaar was, buiten de gemeenschap zou blijven. Na voltrekking van het huwelijk maakten de man en de vrouw de afspraak dat de vrouw toch gedeeltelijk zou meedelen in eventuele meerwaarde van de woning op het moment dat die zou worden verkocht. Die laatste afspraak was echter niet in een notariële akte vastgelegd, maar in een onderhandse overeenkomst (die door de notaris was opgesteld en zelfs bij de notaris op kantoor was ondertekend, maar niet in de vorm van een notariële akte).

Na zo’n achttien jaar huwelijk zijn de man en de vrouw uit elkaar gegaan, waarna de vrouw de rechtbank verzocht de echtscheiding uit te spreken. In die procedure ontstond vervolgens discussie over de verrekeningsafspraak; de woning was verkocht (overwaarde € 472.091) en op basis van de gemaakte afspraak meende de vrouw recht te hebben op 80% van de helft van die overwaarde. De man stelde zich in de procedure echter op het standpunt dat die afspraak nietig was omdat deze niet was vastgelegd in een notariële akte. Tot een vonnis kwam het uiteindelijk niet; partijen hebben een regeling getroffen waarbij de vrouw € 55.000 toebedeeld kreeg.

Vervolgens sprak de vrouw de notaris aan; die had immers de verrekeningsafspraak officieel in een notariële akte moeten vastleggen en niet slechts in een onderhandse overeenkomst. Het gerechtshof Amsterdam stelt in zijn arrest van 12 december 2023 vast, dat de notaris inderdaad een beroepsfout heeft gemaakt door het verrekenbeding niet in een notariële akte vast te leggen. De notaris moet de schade vergoeden. Die bestaat uit het verschil tussen waar de vrouw recht op had gehad als het allemaal goed was gegaan (80% van de helft van de overwaarde) en de ontvangen € 55.000.