Cliënt geeft belasting in verkeerde land aan; accountant aansprakelijk?

Meneer X exploiteert via zijn eenmanszaak een webshop, die ook aan particuliere klanten levert. Niet alleen aan Nederlandse klanten, maar ook aan klanten in België. Meneer X nam diensten af bij accountant Z. Z verzorgde de financiële administratie, de salarisadministratie, de aangifte omzetbelasting en de aangifte inkomstenbelasting. Daarnaast maakte Z (concept)jaarrekeningen voor de onderneming van X. In 2016 wees Z zijn cliënt erop, dat hij in België aangifte omzetbelasting moet doen als zijn omzet voor Belgische klanten méér dan 35.000 euro bedroeg. X reageerde daarop met de mededeling dat die omzet inderdaad méér dan 35.000 euro bedroeg, maar dat hij geen idee had hoeveel precies. Z meldde dat het toch echt uitgesplitst moest worden, zodat problemen met de Belgische belastingdienst voorkomen konden worden. Daarop meldde X dat dat vreselijk veel extra werk voor hem zou opleveren, en dat hij daar echt geen tijd voor had. Kennelijk is dit punt daarna niet meer ter sprake gekomen; in ieder geval is er geen belastingaangifte in België gedaan.

Dat bleef een tijdje onopgemerkt, maar begin mei 2018 klopte de Nederlandse belastingdienst bij X aan. Bij de Belgische belastingdienst bestond namelijk het vermoeden dat er ten onrechte geen Belgische btw was afgedragen. Dat leidde uiteindelijk tot een naheffing omzetbelasting in België van ruim € 100.000, inclusief boetes en rente. De vraag die door het gerechtshof Den Haag moest worden beantwoord, was: is de accountant nalatig geweest in zijn advisering? In zijn arrest van 26 juli 2022 oordeelt het gerechtshof dat dat inderdaad het geval is.

Gelet op de laconieke houding van de cliënt en zijn laksheid om zijn fiscale verplichtingen serieus te nemen, had de accountant nadere maatregelen moeten nemen. Te meer omdat uit de reactie van de cliënt bleek dat de grens voor het doen van aangifte in België inderdaad werd overschreden. Bovendien heeft de accountant wél aangedrongen om afzonderlijke gegevens voor België aan te leveren toen de belastingdienst eenmaal vragen ging stellen, terwijl de cliënt op dat moment nog steeds dwarslag en niet wilde.

Omdat de cliënt de eerste waarschuwing welbewust in de wind heeft geslagen, is de aansprakelijkheid van de accountant voor de beroepsfout volgens het hof wel beperkt, namelijk voor 20% van de schade. Die schade is niet zo hoog als de cliënt schetst; toegewezen wordt een bedrag van nog geen € 8.000. Dus zelfs in geval van wat toch voornamelijk een eigen fout van de cliënt is, hoeft de accountant niet geheel vrijuit te gaan.